بررسی قابلیت های سنجنده هایپریون در اکتشاف کانسارهای فلزی و غیر فلزی در منطقه آبدر

دورسنجی ابر طیفی یکی از ابزار های نوین، کارآمد و پیشرفته در مدل سازی الگوی طیفی مواد سطح زمین به حساب می آید. تشخیص انواع کانی های رسی و دگرسانی مرتبط، از مراحل مهم پی جویی بسیاری از کانسارهای گرمابی محسوب می شود و استفاده از توانایی سنجنده های ابرطیفی در این راستا کارگشا است. تصاویر ابر طیفی سنجنده هایپریون حاوی اطلاعات بسیار غنی از سطح زمین در 242 باند ظریف و پیوسته می با شند. البته در این میان عوامل جوی متعددی وجود دارند که محتوای اطلاعات طیفی بعضی از باندها را آلوده می کنند؛ نتیجتاٌ برای استخراج حداکثر میزان اطلاعات در بهینه ترین حالت از یک تصویر ابرطیفی، انجام تصحیحات جوی مرحله ای اجتناب ناپذیر است که منجر به تصحیح اطلاعات باندهای آلوده شده به وسیله عوامل جوی می شود. تصحیحات جوی با دو روش داده پایه و صحنه پایه بر روی تصاویر قابل اعمال هستند. در بخشی از مطالعه حاضر به بررسی نتایج حاصل از دو روش صحنه پایه تصحیح جوی آنی(quac) و روش میانگین نسبی بازتاب ها (iarr) بر روی تصویر هایپریونِ زون آرژیلیک در منطقه آتشفشان مساحیم پرداخته شده است. به منظور ارزیابی نتایج حاصل از روش های صحنه پایه مذکور، از مطالعات طیف نگاری صحرایی و روش تصحیح داده پایه خط تجربی انطباق (elm) استفاده شده است. مقایسه مورد نظر با استفاده از روش نقشه بردار زاویه طیفی و محاسبه اختلاف زاویه ای طیف تصاویر تصحیح شده و طیف صحرایی انجام شد. نتایج بدست آمده بیان گر ضریب صحت عامل 58/74 درصد برای تصویر تصحیح شده به روشiarr و ضریب صحت عامل 5/35 درصد برای تصویر تصحیح شده به روش quac می باشد؛ و این در حالی است که تصحیح داده پایه elm نیز با اتکا به داده های طیف نگاری صحرایی ضریب صحت 58/74 درصد را نشان می دهد. بنابراین در تفکیک زون آرژیلیک در مناطق نیمه خشک، تصحیح جوی iarr پیش پردازشی مناسب و کم هزینه جهت بازیافت اطلاعات طیفی داده های ابرطیفی به حساب می آید. روش های پردازش تصاویر ماهواره ای را می توان به دو گروه آمار پایه و طیف مبنا تقسیم نمود. در بخش دیگری از مطالعه حاضر به بررسی نتایج حاصل از هر دو نوع روش پردازش تصویر و مقایسه ضریب صحت هر کدام در برابر داده های صحرایی پرداخته شده است. مطالعات میدانی و آزمایشگاهی شامل بررسی نقاط با حداکثر شدت دگرسانی، طیف نگاری، آزمایش xrd و مطالعه مقاطع میکروسکپی نمونه های سنگی برداشت شده از منطقه می شود. روش های پردازش تصویر sam و pca به ترتیب به عنوان روش های طیف مبنا و آمارپایه بر روی تصویر هایپریون زون آرژیلیک در منطقه آتشفشان مساحیم اعمال گردید. روش mtmf نیز به عنوان روشی که علاوه بر استفاده از طیف مرجع اصول آماری تصویر را نیز درگیر پردازش می کند، مورد بررسی قرار گرفت. محاسبه ماتریس صحت و تعیین ضریب صحت عامل مناطق حداکثر امکان در روش های sam، pca و mtmf ضریب 58/74درصد برای پردازش با روش sam و ضرایب 42/25 و 61 درصد به ترتیب برای مناطق حداکثر امکان در روش های pca و mtmf را نشان می دهد. بنابراین استفاده از روش های طیف مبنا در پردازش تصاویر ابر طیفی پیشنهادی مناسب جهت مطالعات دورسنجی سطح زمین با استفاده از داده های سنجنده هایپریون به حساب می آید. بررسی کمی نتایج حاصل از روش های پردازشی sff ، lsu ، کلاسه بندی شبکه عصبی و svm نیز بر روی داده های هایپریون زون آرژیلیک در منطقه آتشفشان مساحیم به ترتیب ضرایب صحت عامل 72 درصد، 61 درصد، 57 درصد و 4/64 درصد را بدست می دهد که نشان دهنده برتری روش هایی است که بیشتر بر مبنای شباهت الگوی طیفی بنا نهاده شده اند. بررسی اثر کاهش نویز بر روی پردازش های sff، lsu و sam نشان دهنده اثر مثبت این عمل بر روی نتایج پردازش های ابر طیفی می باشد؛ به گونه ای که هر چند در نتایج روش های sam و lsu تغییر چندانی مشاهده نشد اما ضریب صحت عامل روش sff با اعمال کاهش نویز از 72 درصد به بیش از 74 درصد می رسد.